Galapagos Takım adalarının Dev Kaplumbağaları

Galapagos takım adalarının dev kaplumbağaları şu an için 15 alt tür olarak kabul ediliyor. Şu an için diyorum çünkü ben 2008 de Galapagos adalarının hikayesini yazarken bu sayı 14 olarak geçiyordu. Bunlar aynı türün yaşadıkları farklı ortamların doğal şartlarına göre boyut , kabuk tipi ,veya kabuk rengi  farklı vücut formlarında evrimleşmiş alt türleri.

"Tam bu noktada internet te rasladığım pek çok hatalı bilgi sebebiyle sonradan bir uyarı eki koymayı gerekli gördüm. Galapagos dev kaplumbağaları diye bahsi geçen alt türler su kaplumbağası değildir. Bunlar kara kaplumbağası alt türleridir. Galapagos da deniz kaplumbağaları da vardır o ayrı bir konu. Örneğin Galápagos green turtle (Chelonia mydas agassisi). Yeşil deniz kaplumbağasının (Chelonia mydas) bir alt türüdür. Yazıda onlardan bahsetmiyorum. " (04.07.2012)

Yaklaşık 2 asır boyunca aç gemiciler tarafından yiyecek maddesi olarak görülüp toplandığı  için bu 15 alt türün 4 ü yaklaşık kesin olarak yok olmuş durumdaydı. Pinta adasındaki kıyımdan kurtulmayı başarabilmiş tek kaplumbağa Lonesome George un da arkasında soy bırakmadan ölmesiyle yok olan alt tür sayısı 5 e çıktı.
Charles Darwin 1835 yılında adaya geldiği zaman dahi bazı türler tükenmiş durumdaydı zaten. Örneğin Darwin , Florena kaplumbağası  Chelonoidis nigra nigra (Quoy & Gaimard 1824) alt türünde canlı bir örnek görememiş sadece kalıntılar bulabilmişti.

Haritaya bakarsanız daha kolay anlayacaksınız , ufak boyuttaki adalara ait alt türlerin bu kıyımda hiç şansı olmamış. Tahminen bunun 2 nedeni var. Kaplumbağaların büyük adalar da bulunup yakalanmaları ve gemilere taşınmaları ufak adalara göre çok daha zahmetli. Bu yüzden büyük adaların denizden uzak yerdeki kaplumbağaları kıyımdan kurtulmuş. En büyük ada olan İsabela adasında 5 alt tür bulunuyor. Bugün hepsi soylarını devam ettiriyorlar. 2 ci neden takım adaların kaplumbağaları bulundukları ada koşullarına göre evrimleştiği için örneğin göl gibi su kaynağı olmayan vede yükseltisi olmadığı için çok daha az yağış alan kurak ve bitki bakımında çorak adalar daki kaplumbağalar nispeten daha ufak boyutta evrimleşmişler. Daha az su , daha az yeşillik , çok daha zor yaşam koşulları onları ufak bir bedensel formda evrimleştirmiş..Bu ufak alt türler aç gemiciler tarafından ilk hedef olmuş ve daha kolay taşınmıştır gemilere.

Bu yok oluşun arkasındaki diğer bir sebepte istilacı türlerdir. Bu o bölgenin doğasına ait olmayıp dışardan suni yollarla getirildikleri için dengeyi kolayca bozan canlılara verilen genel bir ad.  Adalara insanlar tarafından düşüncesizce salınan keçiler , domuzlar evcil kedi ve köpekler ve hatta tahmin bile edemeyeceğiniz eşekler doğal düşmanları olmadığı için kolayca çoğalmış bitki örtüsüsü tahrip ederek yada bazı türleri vahşileşip iguanaları avlıyarak ekolojik dengeyi kaplumbağaların ve diğer Galapagos canlılarının aleyhine bozmuşlardır.  Bu durum zamanla , gerektiği gibi beslenemeyen kaplumbağaların sayıca azalmasına kolonilerin zayıflamasına yol açmıştır. Adalar uzun zamandır bu istilacı türlerden temizlenmeye çalışılmaktadır. Lonesome George un doğal yaşam alanı olması gereken Pinta adası ancak 2003 yılında  adanın hakimi keçilerden temizlenebilmiştir..

Bu temizleme yani yok etme operasyonları da kendi başına ayrı birer katliamdır bana göre. Gerekli bile olsa.. Kaç keçi, kaç vahşi köpek , kaç vahşileşmiş kedi yada eşek öldürüldü bilinmiyor. Bu onların suçu değildi. onlar sadece insanlar tarafından terk edildikleri pekte uygun olmayan bir coğrafyada yaşamaya çalıştılar o kadar.

Galapagos kaplumbağalarının adalara nasıl geldiği ve irili ufaklı bütün adalara nasıl dağıldığı henüz çözülemedi .Büyük bir ihtimal bir biçimde ana kıtadan gelmiş olmalılar. Milyonlarca yıl rahatsız edilemeden yaşadılar ve her biri kendi yaşam alanının doğal özelliklerine göre yavaş yavaş farklı görsel biçimsel özelliklerde evrimleştiler. Ortalama yaşam ömürleri 100 yılı aşıyor. Tespit edilmiş en uzun yaşam ömrü 152 yıl. Ortalama ağırlıkları büyük türler için 200-215 kilo civarında . Bazı alttürler nispeten daha ufaklar , onlar bu kilolara ulaşamıyor.



ALT TÜR LİSTESİ

Chelonoidis nigra abingdoni (Günther, 1877)
Abingdon island tortoise , Pinta island tortoise
Doğal yaşam alanı Pinta adası
Koruma durumu Tükenmiş
Lonesome George bu alt türdendi...

Chelonoidis nigra becki (Rotshscild 1901)
Volcan Wolf tortoise
Doğal yaşam alanı Isabela adası volf volkanı çevresi
Koruma durumu  Hassas 
Bilinen canlı sayısı 1139

Chelonoidis nigra chathamensis (Van Denburg 1907)
Doğal yaşam alanı Chatham (San Cristobal) adası
Koruma durumu Hassas
Bilinen canlı sayısı 1824

Chelonoidis nigra darwini (Van Denburgh 1907)
Doğal yaşam alanı James (Santiago) adası
Koruma durumu Tehlike altında
Bilinen canlı sayısı 1165

Chelonoidis nigra duncanensis (Garman 1917)
Doğal yaşam alanı Duncan adası
Koruma durumu Doğal yaşam alanında tükenmiş

Chelonoidis nigra guentheri (Baur 1889)
Sierra Negra tortoise
Doğal yaşam alanı Isabel adası Sierra Negra volkanı çevresi 
Koruma durumu Tehlike altında
Bilinen canlı sayısı  694

Chelonoidis nigra hoodensis (Van Denburg 1907)
Hood (Espanola) islands tortoise
Doğal yaşam alanı Hood (Espanola) adası 
Koruma durumu Kritik Tehlikede
Bilinen canlı sayısı 860

Chelonoidis nigra microphyes (Gunther 1875)
Volcan Darwin tortoise
Doğal yaşam alanı  Isabela adası  Darwin volkanı çevresi
Koruma durumu Hassas
Bilinen canlı sayısı 1818

Chelonoidis nigra nigra (Quoy & Gaimard 1824)
Charles (Florena) islands tortoise 
Doğal yaşam alanı  Charles ( Florena) adası
Koruma durumu Tükenmiş

Chelonoidis nigra porteri  (Rothschild 1903)
Doğal yaşam alanı Santa Cruz adası
Koruma durumu Tehlike altında 
Bilinen canlı sayısı 3391

Chelonoidis nigra vandenburghi (De Sola 1930)
Volcan ascedo tortoise
Doğal yaşam alanı Isabela adası Ascedo volkanı çevresi
Koruma durumu Hassas
Bilinen canlı sayısı 6320

Chelonoidis nigra vicina (Gunther 1875)
iguana cove tortoise
Doğal yaşam alanı Isabela adası cerro Azul volkanı çevresi
Koruma durumu Tehlike altında
Bilinen canlı sayısı 2574


TARTIŞMALI SOYU TÜKENMİŞ ALTTÜRLER

Bu alt türlerde canlı bir örneğe raslanamıştır ama var olduklarının kanıtı olan kemikler ve kabuklar gibi kanıtlar bulunmuştur ayrıca eski zamanlarda bu alt türlere tanık olanların kayıtları da vardır

Chelonoidis nigra phantastica (Van Denburgh 1907) 
Ferdinanda (Narborough) islands tortoise

Santa fe islands tortoise

Chelonoidis nigra wallacei (Rotschild 1902)
Rabida islands tortoise

Kaynak: wikipedia




KORUMA DURUMU
Koruma durumu hakkında kabaca bir bilgi vermem gerektiğini düşünüyorum. Canlılar şu şekilde listeleniyor. 3 ana grup var. Tükenmiş , Tehdit altnda ve Düşük risk. Tükenmişler için yapabileceğimiz bir şey yok , onları sonsuza kadar kaybettik. Tehdit altında olanlar ise bildiğimiz CİTES kırmızı listesine girenler.

SOY TÜKENMESİ
Soyu Tükenmiş - Extinct
Doğal Yaşam Alanında Soyu Tükenmiş  - Extinct in the Wild

TEHDİT ALTINDA
Kritik Tehlikede - Critically Endangered (CR)
Tehlikede - Endangered (EN)
Hassas - Vulnerable (VU)

DÜŞÜK RİSK
Neredeyse tehdit altında
Asgari endişe