Kaç değişik kaplumbağa var...

Kaplumbağalar ile ilgili sayılara bir bakalım...

Kaplumbağa ailesi 3 ana gurupta toplanıyor. Biz hepsine kaplumbağa diyoruz ama dünya literatüründe bunlar değişik gurup isimleri ile anılıyor.

Kara kaplumbağası (Tortoise)
Su kaplumbağası (Turtles)
Bataklık kaplumbağası (Terrapin)

Peki tüm bu guruplara ait kaç değişik kaplumbağa türü
yada alt türü olduğunu biliyormusunuz ?

Bilim adamları modern tarihin başlangıcı kabul ettikleri MS 1500 yılından bu güne kadar dünya üzerinde  453 değişik kaplumbağanın yaşadığını tespit etmişler.
Bu 435 kaplumbağanın 335 i tür.
Bu türlerin 56 sı politipik miş (polytypic tür , tek olmayan , alt türleri olan tür demek). 
Bu 56 politipik türün toplam 118  de alt türü var.
Böylece geçmişten günümüze var olan değişik kaplumbağa sayısı 453.

Fakat....!
Bu tespit edilen kaplumbağalardan 8 tür ve 3 alt tür yani toplam 11 değişik kaplumbağa gurubu malesef günümüze ulaşamamış , tükenmiş yada yok edilmiş. Örneğin galapagos adalarında yok ettiğimiz kaplumbağa türleri bu sayının içinde.

Sonuç olarak bugün için 327 tür ve 115 alt tür olmak üzere 442 değişik kaplumbağa dünyanın çeşitli bölgelerinde veya denizlerinde yaşamını sürdürmekte.

Bilimsel sınıflandırmada , bir alt şube olan omurgalıların , en çok tehlike altında olan , en çok nesli tükenen canlı gurubu kaplumbağalar. Omurgalılar içindeki diğer guruplar olan , kuşlardan , balıklardan , memelilerden ve amfibilerden çok daha kötü durumdalar

Halen yaşamakta olanlar kaplumbağa türleri içinde birçoğu tehlike altında. Ülkemizdeki Trakya kaplumbağası Hermannilerde bunlara dahil.

Bu durumu rakkamlarla ifade edersek tüm canlıların , yok olma aşamasındaki türlerini listeleyen  ( IUCN RED LİST ) kırmızı listenin 2013 tarihli yayınında 230 canlı türü var ve bunların 135 i kaplumbağa türleri. Bu da demek oluyor ki tehlike içindeki canlı listesinin % 58,7 sini kaplumbağa türleri oluşturuyor. Bir başka açıdan da 335 türden oluşan kaplumbağa ailesininde % 40 ı  tükenme tehlikesi altında demektir.

Çok korkunç bir tablo bu.

Bu sayılar sürekli az çok değişir , çünkü şu yazımda bahsettiğim araştırmalar sonucunda , yok olduğu düşünülen Pinta ve Florena kaplumbağalarına çok yakın DNA taşıyan , hibrit kaplumbağalar bulundu.  %100 o türlerin devamı değiller belki ama soylar çok yakın. 4 ü dişi 32 hibrit Florena ve sadece 1 erkek 1 dişi hibrit Pinta kaplumbağası şu an koruma altında.

Buna karşın Yangtze Giant Softshell kaplumbağası (Rafetus swinhoei) neredeyse yok olmak üzere. Sadece 3 kaplumbağa kaldı. Kırmızı listede ilk sıradalar. Çabalar ve umutlar halen sürüyor..

Sayıların değişimine ilginç bir hikayede Yunnan box Turtle Coura yunnanensis (Boulenger 1906) e ait. 
1940 yılından 2000 yılına kadar bu kaplumbağaya hiç raslanmamış ve hatta 2000 yılı IUNC nin kırmızı listesinde tükenmiş olarak etiketlenmiş.
Derken 2004 yılında bi forumda bu türe ait dişi bir kaplumbağanın fotoğrafı yayınlanıyor ve türünün tespiti için forum üyelerinden yardım isteniyor. Birkaç ay sonrada yetişkin bir erkek kaplumbağa aniden pet ticaretinde boy gösteriyor. Her iki kaplumbağa da derhal yerel uzmanlar tarafında kurtarılıyor ve hemen çoğaltılmaya çalışılıyor. Derken çok az sayıda olsa da yunnan box  kaplumbağaları pet ticaretinde birer birer ortaya çıkmaya başlıyorlar. Sadece birkaç tane olmaları sebebiyle satışı yapılan kaplumbağalar içinde ki en pahalı tür bile oluyorlar.

Piyasaya az da olsa bu türden kaplumbağa girmeye başlaması üzerine hemen bunların nerden yakalanmış olabileceği konusunda bir araştırma başlatılıyor. Ve 2008 yılında ender yaşanan mutlu bir sona ulaşılıyor. Yarım asır boyunca , saklanmayı ve yok olmaktan kurtulmayı başarmış ufak bir koloni tespit ediliyor ve habitatları koruma altına alınıyor..
Artık ne kadar koruyabilirlerse...Şunları yakalasakta iyi paraya satsak diyen aç gözlerin , o habitat üzerinde olduğuna ve uygun fırsat kolladığına eminim.

Yunnan box kaplumbağaları tekrar var olanlar gurubuna geri döndüler ama hala kırmızı listedeler , Yangtze Giant softsehell ' lerin hemen altında 2. sıradalar , sadece etiketleri (E) den (CR) ye döndü o kadar. Çünkü sayıları hala çok az..

Yukarda kullandığım etiketlerin manası şu.
(E) Extinct  ( Tükenmiş )
(CR) Critically Endangered ( Kritik tehlikede )

Bütün bu yazının ve tüm bu kafa karıştıran rakkamların en kısa özetine gelirsek...
Kaplumbağalar büyük bir yok olma riski altındalar. Şu an için tehlike daha ağırlıklı olarak batalık ve su kaplumbağaları üzerinde, özellikle de güneydoğu asya nehirlerinde yaşayan asian box turtle diye bilinen Cuora cinsine ait türler ciddi oranda yok olma sürecindeler. Bu demek değilki dünyanın diğer köşelerindeki terrapinlerde yada deniz veya kara kaplumbağalarında durum iyidir. Neredeyse tüm kara yada su kaplumbağalarında tehlike işaretleri var.
Bir 50 sene sonra emin olun durum faciaya dönecek.

Herhangi bir kaplumbağa ile karşılaşırsanız lütfen bunu düşünün.

Aslında kaplumbağalar risk altındada diğer canlılar iyi durumda mı diyeceksiniz.
Her yerde birileri birşeyleri kurtarmaya çalışıyor.
Bitki yada hayvan tüm canlılar değişik seviyelerde olsa da tükenişe doğru gidiyorlar.
Mikro organizmaları konu dışı tutarak söyledim bunu.. O konuda bilgim yok..

Sanırım şimdilik tükenme tehlikesi olmayan tek bir tür var oda herşeyi tüketen insan.
Bu da çok sürmeyecek gibi gözüküyor ya gerçi..
Sonuç olarak hızla çoğalan bir tek biz varız.
Eh , kapalı bir ekosistemde birşeyin çoğalması demek diğer şeylerin azalması demek oluyor.
Ne kadar çok insan , o kadar az diğer canlılar demek.
Basit bir matematik bu...


Not:
Yardımcı olması açısından aşağıya uluslararası literatürdeki tehlike işaretlerini ve manalarını ekliyorum

Extinct :  Soy tükenmesi
Extinct (EX)  Tükenmiş
Extinct in the Wild (EW)  Doğal ortamında tükenmiş

Threatened :  Tehdit altında
Critically Endangered (CR)   Kritik tehlikede
Endangered (EN)   Tehlikede
Vulnerable (VU)   Hassas

Lower Risk :  Düşük risk
Near Threatened (NT) Neredeyse tehdit altında
Conservation Dependent (CD)   ???
Least Concern (LC)  Asgari endişe

Other categories
Data Deficient (DD)  Yetersiz veri
Not Evaluated (NE)  ???