Pazartesi, Eylül 24, 2007

EMYS ORBİCULARİS



Emys orbicularis
(Benekli kaplumbağa) Avrupanın orta ve güney bölgelerinde yaygın bir alana yayıldığı ve fosil kalıntılarından kuzey avrupa ülkelerinde de bir zamanlar var olduğu anlaşıldığı için European pond turtles (Avrupa göl kaplumbağası) olarak bilinirler. Ama meydana gelen iklim değişikliği nedeniyle artık günümüzde kuzey Avrupa da yaşamamaktadırlar. Bugün Avrupada Almanya Fransa ve Polonyanın güney bölgelerinde İtalya ve İspanyada ve Balkanlarda hala Emys toplulukları bulunsa da yaşam alanları oldukça daraldığı için populasyonları ciddi tehlike altındadır. Emys orbicularisler Avrupa dışında Türkiye, İran Fas ve Akdenizde kıyısı olan bazı kuzey Afrika ülkelerine de yayılmış durumdadır. IUCN tarafından 1996 yılında threatened yani tehdit altındaki türler listesine alınmıştır.

Üst kabukları siyaha dönük kahverengidir üzerlerinde sarımsı kısa çizgiler baş boyun ve bacaklarında gene sarımsı lekecikler olduğu için Türkiyede Benekli kaplumbağa denilmiştir.Üst kabuk ve alt kabuk yanlarda tam birleşmemiştir arada deri bulunur.
Emys orbicularis'ler temiz akarsular ve temiz göllerde yaşarlar.Ürkek ve mahremiyeti seven canlılardır. Ev ve akvaryum yaşamına uymlu değillerdir. 20 cm kadar büyüyebilirler. Omnivorous yani hem otçul hem etçil beslenirler. Böcek larvaları solucanlar yumuşakçalar minik su canlıları ve çeşitli su bitkileri besinlerini oluşturur.
Yaşam süreleri ile ilgili bilgiler değişik 40 yıl diyen kaynakta var 80 yıl diyende ama genelde ortalama 100 yıl yaşayabilecekleri düşünülüyor. Fransada bir botanik parkında 120 yıl yaşıyan bir emys biliniyor.

Her ne kadar tam kesinlik kazanmamış olsada bu türe ait 5 ayrı ana gurupta toplanan 13 alt türü olduğu tespit edilmiştir

1. Emys. o. occidentalis
*** E. o. occidentalis (FRITZ 1994)
*** E. o. hispanica (FRITZ, KELLER & BUDDE 1996)
*** E. o. fritzjuergenobsti (FRITZ 1993)

2. Emys. o. galloitalica
*** E. o. galloitalica (FRITZ 1995)
*** E. o. lanzai (FRITZ 1995)
*** E. o. capolongoi (FRITZ 1995)

3. Emys. o. hellenica
*** E. o. hellenica (VALENCIENNES 1832)
*** E. o. kurae (FRITZ 1994)
*** E. o. orientalis (FRITZ 1994)

4. Emys. o. orbicularis
*** E. o. orbicularis (LINNAEUS 1758)
*** E. colchica (FRITZ 1994)
*** E. eiselti (FRITZ et al. 1998)

5. Emys. o. luteofusca
*** E. o. luteofusca (FRITZ 1989)

Yazar notu : Bilgileri aldığım kaynakta alt tür listesi bu kadardı ama başka bir kaynakta 2 farklı alt tür ismi daha geçiyordu.

E. o. ingauna ( Jesu, 2004)
E. o. trinacris ( Fritz, 2005)


Emys alt türlerinin yaşama yerleri

Ülkemizde Trakya ve Anadoluda yayılmış olarak 4 alt türü yaşamaktadır Trakya ve Batı anadolu bölgesinde Emys o. colchica , Güneydoğu Anadoluda Emys o. eiselti , Orta anadoluda Emys o. luteofusca bulunuyor. 4 cü alt türün hangisi olduğunu henüz anlayamadım ya Emys o. iberica yada Emys o. persica alt tür lerinden biri olsa gerek. Yaşam sahası olarak yurt geneline yayılmış gözükseler de populasyon sayısı genede risk altındadır.

E. o. orbicularis Orta Fransadan Aral gölü batısına kadar Almanya , Macaristan , Polonya Avusturya , Romanya
E. o. capolongoi Sardunya adası
E. o. colchica Balkanlar ve Trakya
E. o. eiselti Güneydoğu Anadolu
E. o. fritzjuergenobsti İspanyanın Akdeniz kıyıları
E. o. galloitalica Batı ve doğu Fransa Apenin bölgesi
E. o. hellenica İtalya batı ve güney Balkanlar
E. o. hispanica Coto Donana İspanya
E. o. iberica Güneybatı ,Rusya
E. o. ingauna İtalya savona
E. o. kurae Güney Kafkasyada ve curo vadisi
E. o. lanzai Corsika adası
E. o. luteofusca Orta Anadolu
E. o. occidentalis Fas Cezayir Tunus
E. o. persica İran Türkmenistan
E. o. trinacris Sicilya Kalabriya


Doğada 4 yaşları civarında cinsel olgunluğa erişirler. Cinsel aktivite tüm kaplumbağalarda olduğu gibi erkeğin dişi kaplumbağayı biraz sertçe ısırmasıyla başlar. Dişi 4-6 hafta sonunda kumluk bir bölgede kazdığı yuvaya 3-20 arası yumurta bırakır. Çevre ısısının cinsiyet oluşumunda etkin olduğu biliniyor . 24-28 derece ısıda daha ziyade erkek ama 30 derece üstündeki kuluçka ısılarında daha ziyade dişi yavrular oluşuyor. Kış mevsimin su altında hibernasyona ( kış uykusu) girerek geçirirler.