Resmin Kaynağı www.udadennie.com
Bu yazıyı 2008 yılında forumlar da yayınlamak için yazmıştım. Eski Hard Diskimi kurcalarken karşıma çıktı buraya ekliyorum. Okurken lütfen yazım tarihini dikkate alın.
Su kaplumbağalarının hikayesini biliyormuydunuz ? Size onların Amerika birleşik devletlerinin güney eyaletlerindeki nehirlerde mutlu mesut yaşarken bugün ticareti yapılan bir köle durumuna nasıl düştüklerini anlatayım.
İlk defa 1940 yılında bazı kişiler Louisiana ve Mississippi eyaletleri arasındaki nehir kıyıların da dolaşarak kırmızı yanak su kaplumbağası yuvalarından yumurtaları toplamışlar ve bu yumurtalardan çıkan bebek su kaplumbağalarını satışa sunmuşlar. Pazar tutmuş ve talep hızla büyümüş bunun üzerine de yumurta toplama işinden üretime geçerek su kaplumbağası çiftliklerini kurmuşlar. Tabi çiftlikler kurulunca doğal olarak tüm acımasızlığı ile doğadan damızlık su kaplumbağası toplamaya başlanmış hatta öyleki çiftliklerin olduğu bölgelerde vahşi doğada tek bir cinsel olgunluğa erişmiş su kaplumbağası bile kalmamış. Çünkü neredeyse hepsi doğadan toplanmış ve çiftliklerin suni göletlerine konulmuş. 1960 lı yıllarda çok sayıda çiftlik yılda 12 milyon su kaplumbağasını üreterek Amerika içinde satar duruma gelmiş. Bu yıllarda bir miktar su kaplumbağası da dış pazarlara Avrupa ve Japonyaya satılmaya başlanmış.
1975 yılı su kaplumbağası ticaretinde bir dönüm noktası çünkü 1 yıl içinde Amerikada meydana gelen çeyrek milyona yakın salmonella vakasındaki başrolun su kaplumbağalarına ait olduğunu gören Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi ( FDA) Amerikan sınırları içinde bebek su kaplumbağası satışına yasak getiriyor. Şu meşhur 4 inch kuralı işte bu esnada konuluyor. Bu yasağın sanıldığı gibi tıbbi bir açıklaması yok. FDA 4 inch yani 10 cmden küçük bebek su kaplumbağası satış yasağını çocukların bu boyuttan daha ufak kaplumbağaları ağızlarına sokabilme riskinin olması nedeniyle koymuş ama kaplumbağalar 10 cmden büyük olursa bu risk oldukça düşüyor. Aslında bende bu 4 inch kuralı için neler düşünmüştüm ama sebep bu kadar basit.
İşin aslı eğer olayı derinliğine düşünecek olursak bu kadarda basit değil. Su kaplumbağası satışı sadece minik bebek su kaplumbağalarının o dayanılmaz şirinliğine ve ucuzluğuna dayanıyor. Yani siz 10 cm den küçük su kaplumbağası satılamaz dediğiniz zaman işte bu öldüren cazibeyi ortadan kaldırmış oluyorsunuz çünkü pek çok kimse 10 cm den büyük su kaplumbağası almak istemiyor.
Geriye doğru dönün ve su kaplumbağası besleme işine nasıl başladığınızı bir düşünün. İnanılmaz şirin minik yeşil bıcırıklar , palmiyeli bir fanus ve bunlar fazla büyümez günde sadece 1 yem ver diyerek açıkça sizi kandıran bir satıcı. Tekrar düşünün kaplumbağalar 10 cm den büyük olsaydı alırmıydınız yada basit bir fanusta sorunsuzca ve masrafsızca büyüyeceğine inanırmıydınız.
Sonuçta iç pazar kapıları kapanınca su kaplumbağası üretici çiflikleri konuyu pek dert etmiyorlar çünkü var güçleri ile dış pazarlara dönüyorlar. Avrupa Çin ve Japonya başlıca pazarları oluyor. Çin pazarı biraz farklılık gösteriyor çünkü çinliler su kaplumbağalarını sadece evde beslemek için değil daha ziyade yemek için alıyorlar. Amerikan üreticileri tanesi 1 dolardan asya pazarına ve dünyaya büyük miktarlarda kaplumbağa satabildikleri için FDA yasağından etkilenmiyorlar.
Fakat işler hep böyle gitmiyor ve değişmeye başlıyor. Çinliler kendi ülkelerinde amerikan menşeili kırmızı yanak su kaplumbağası üretim çiftlikleri kurmaya hatta ufak partiler halinde dünyaya su kaplumbağası satmaya başlıyorlar. Bu su kaplumbağası üretim işinin püf noktası yıllık üretilebilen su kaplumbağası adedi çünkü maliyet tamamen buna bağlı. Çinliler kendi çiftliklerini kursalar bile hala Amerikan üretiminden çok büyük partiler halinde kırmızı yanak su kaplumbağası almaya devam ediyorlar. Bu doymayacakmış gibi gözüken büyük pazardan faydalanmak isteyen yeni girişimciler sayesinde Amerikadaki üretici çiftliklerin sayısı 60 a kadar ulaşıyor. Kaplumbağalar dışında bu ticaretten herkes mutlu. Durmayan daralmayan karlı bir ticaret içinde sürekli su kaplumbağaları üretiliyor eğer üretimde bir açık oluşursa hayvan sevgisi , çocuklarda sorumluluk duygusu yada bu işten geçimini sağlıyan şu kadar aile filan gibi süslü ve makul bahaneler uyduruluyor doğadan yeni damızlık kaplumbağalar toplanıyor , yavrular paketlenip tüm dünyayaya satılıyor paralar kazanılıyor , ve bu çark durmaksızın dönüyor. Pazar durmuyor çünkü kaplumbağalar satıldıkları aynı hızla hızla evlerde fanuslarda akvaryumlarda ölüyorlar.
1997 yılında üretici çiftlikler bu sefer dış pazardan bir darbe daha alıyorlar AB topluluğu içindeki birçok ülke kırmızı yanak su kaplumbağasının ülkeleri içine girmesini yasaklıyor. Ama yasağın sebebi salmonella değil kırmızı yanak su kaplumbağalarının bir süre sonra onlardan sıkılan alıcılar tarafından doğal hayata atılmaları. Petshoplarda satılan ve doğaya atılan kaplumbağa sayısı öylesine çok ki Avrupa doğasında zorda olsa tutunmayı başararak yayılmacı , tahribat edici bir tehdit oluşturmaya başlamaları üzerine Avrupalılar su kaplumbağalarına ithalat yasağı koyuyor.
Bu yıllarda dahi Çindeki doymayan müthiş pazar Amerikan çiftliklerini ayakta tutmaya yetecek ticareti hala sağlıyor ama ancak 2004 yılına kadar. Çünkü karamanın koyunu sonra çıkar oyunu gibi çinli alıcılar 2004 yılı geldiğinde pat diye birdenbire alış yapmayı tümden kesiyorlar. Ve dünya pazarlarına Amerikan endüstrisinin asla başaramayacağı bir fiyattan tanesi 20 cent ten büyük sayılarda su kaplumbağası sunuyorlar. Amerikalılar kendi tabirleriyle aniden duvara çivilenmiş gibi oluyorlar. Yılda 8-10 milyon satış yaptıkları o büyük pazar artık olmadığı gibi üstüne üstlük artık karşılarında ulaşamayacakları bir fiyattan kaplumbağa üreten büyük bir üretici güç vardır. Düşün ki Amerikalı çiftçiler bu yıl 12 milyon su kaplumbağası üretebilirken çinliler 20 milyon adet üretiyorlar.
Peki bu 32 milyonluk ninja ordusuna sonra ne oluyor derseniz ...Yok yok demezsiniz çünkü gidip bir iki tane almıştınız. Petshopa gelen su kaplumbağaları mutlaka satılırlar. Malesef kaderleri bu. Hobiye başlangıç hayvanı durumundalar pek çok hobici işe önce su kaplumbağası ile başlıyor çünkü çok şirin ucuz ve basit geliyorlar. Daha ne olsun bundan daha iyisi şamda kayısı ..(mı acaba.)
Şimdi Amerikalılar panikte çünkü ellerinde satamadıkları milyonlarca adet su kaplumbağası kaldı onlarda tek çare olarak Amerikan kongresinde atağa geçtiler. Üretici çiftliklerin oluşturduğu birlik şimdi FDA ile karşı karşıya. Lobi yaparak salmonella tehlikesinin artık 1975 lerdeki gibi risk oluşturmadığı gelişen teknoloji ve tıbbın bu riski azalttığı , salmonelladan arındırılmış kaplumbağa üretilebileceği konusunda FDA ve kongreyi iknaya çalışıyorlar. FDA şu an hala direniyor ve kararından yumuşayacak gibi de gözükmüyor. Ama üretici çiftliklerin ilk defa gerçekten batma noktasına gelmesi ve eğer yasak kalkarsa eyaletin bu ticaretten büyük para kazanacak olması birliğin şu an kullandığı en önemli kozları. FDA nın koyduğu 4 inch yasağını bu kez gevşetebilirler yada aşabilirler ama herşey kongrenin ikna edilmesine ve yeni bir yasal düzenleme yapmasına bağlı.
Bana sorarsanız bu Amerika daki çiftlikler inşallah tümden batar derdim ama Hainan daki çiftlikleri ne yapacağız onlar daha beter üretiyorlar. Üstelik adet başı nakliye dahil 20 cent'e yani sadece 250 kuruşa büyük ithalatçıların kapısına istedikleri miktarda kaplumbağa teslim edebiliyorlar. Herhalde uzun vadeli düşünerek bu düşük fiyat politikasıyla önce geçmiş yıllarda bol alım miktarlarıyla şişirdikleri Amerikalı rakiplerini batırmayı düşünüyorlardır. Bu kadar büyük miktarlarda su kaplumbağasını nasıl üretiyorlar nasıl bir yöntem kullanıyorlar bilemiyorum. Amerikalılar Çinlilerin üretimler için pek hoş şeyler düşünmüyor eh tabi kendileri sütten çıkmış ak kaşık.
Sesleri çıkamayan masum Trachemys scripta elegans' ların kısa hikayesi işte böyle.
