Pazartesi, Eylül 24, 2007

EMYS ORBİCULARİS



Emys orbicularis
(Benekli kaplumbağa) Avrupanın orta ve güney bölgelerinde yaygın bir alana yayıldığı ve fosil kalıntılarından kuzey avrupa ülkelerinde de bir zamanlar var olduğu anlaşıldığı için European pond turtles (Avrupa göl kaplumbağası) olarak bilinirler. Ama meydana gelen iklim değişikliği nedeniyle artık günümüzde kuzey Avrupa da yaşamamaktadırlar. Bugün Avrupada Almanya Fransa ve Polonyanın güney bölgelerinde İtalya ve İspanyada ve Balkanlarda hala Emys toplulukları bulunsa da yaşam alanları oldukça daraldığı için populasyonları ciddi tehlike altındadır. Emys orbicularisler Avrupa dışında Türkiye, İran Fas ve Akdenizde kıyısı olan bazı kuzey Afrika ülkelerine de yayılmış durumdadır. IUCN tarafından 1996 yılında threatened yani tehdit altındaki türler listesine alınmıştır.

Üst kabukları siyaha dönük kahverengidir üzerlerinde sarımsı kısa çizgiler baş boyun ve bacaklarında gene sarımsı lekecikler olduğu için Türkiyede Benekli kaplumbağa denilmiştir.Üst kabuk ve alt kabuk yanlarda tam birleşmemiştir arada deri bulunur.
Emys orbicularis'ler temiz akarsular ve temiz göllerde yaşarlar.Ürkek ve mahremiyeti seven canlılardır. Ev ve akvaryum yaşamına uymlu değillerdir. 20 cm kadar büyüyebilirler. Omnivorous yani hem otçul hem etçil beslenirler. Böcek larvaları solucanlar yumuşakçalar minik su canlıları ve çeşitli su bitkileri besinlerini oluşturur.
Yaşam süreleri ile ilgili bilgiler değişik 40 yıl diyen kaynakta var 80 yıl diyende ama genelde ortalama 100 yıl yaşayabilecekleri düşünülüyor. Fransada bir botanik parkında 120 yıl yaşıyan bir emys biliniyor.

Her ne kadar tam kesinlik kazanmamış olsada bu türe ait 5 ayrı ana gurupta toplanan 13 alt türü olduğu tespit edilmiştir

1. Emys. o. occidentalis
*** E. o. occidentalis (FRITZ 1994)
*** E. o. hispanica (FRITZ, KELLER & BUDDE 1996)
*** E. o. fritzjuergenobsti (FRITZ 1993)

2. Emys. o. galloitalica
*** E. o. galloitalica (FRITZ 1995)
*** E. o. lanzai (FRITZ 1995)
*** E. o. capolongoi (FRITZ 1995)

3. Emys. o. hellenica
*** E. o. hellenica (VALENCIENNES 1832)
*** E. o. kurae (FRITZ 1994)
*** E. o. orientalis (FRITZ 1994)

4. Emys. o. orbicularis
*** E. o. orbicularis (LINNAEUS 1758)
*** E. colchica (FRITZ 1994)
*** E. eiselti (FRITZ et al. 1998)

5. Emys. o. luteofusca
*** E. o. luteofusca (FRITZ 1989)

Yazar notu : Bilgileri aldığım kaynakta alt tür listesi bu kadardı ama başka bir kaynakta 2 farklı alt tür ismi daha geçiyordu.

E. o. ingauna ( Jesu, 2004)
E. o. trinacris ( Fritz, 2005)


Emys alt türlerinin yaşama yerleri

Ülkemizde Trakya ve Anadoluda yayılmış olarak 4 alt türü yaşamaktadır Trakya ve Batı anadolu bölgesinde Emys o. colchica , Güneydoğu Anadoluda Emys o. eiselti , Orta anadoluda Emys o. luteofusca bulunuyor. 4 cü alt türün hangisi olduğunu henüz anlayamadım ya Emys o. iberica yada Emys o. persica alt tür lerinden biri olsa gerek. Yaşam sahası olarak yurt geneline yayılmış gözükseler de populasyon sayısı genede risk altındadır.

E. o. orbicularis Orta Fransadan Aral gölü batısına kadar Almanya , Macaristan , Polonya Avusturya , Romanya
E. o. capolongoi Sardunya adası
E. o. colchica Balkanlar ve Trakya
E. o. eiselti Güneydoğu Anadolu
E. o. fritzjuergenobsti İspanyanın Akdeniz kıyıları
E. o. galloitalica Batı ve doğu Fransa Apenin bölgesi
E. o. hellenica İtalya batı ve güney Balkanlar
E. o. hispanica Coto Donana İspanya
E. o. iberica Güneybatı ,Rusya
E. o. ingauna İtalya savona
E. o. kurae Güney Kafkasyada ve curo vadisi
E. o. lanzai Corsika adası
E. o. luteofusca Orta Anadolu
E. o. occidentalis Fas Cezayir Tunus
E. o. persica İran Türkmenistan
E. o. trinacris Sicilya Kalabriya


Doğada 4 yaşları civarında cinsel olgunluğa erişirler. Cinsel aktivite tüm kaplumbağalarda olduğu gibi erkeğin dişi kaplumbağayı biraz sertçe ısırmasıyla başlar. Dişi 4-6 hafta sonunda kumluk bir bölgede kazdığı yuvaya 3-20 arası yumurta bırakır. Çevre ısısının cinsiyet oluşumunda etkin olduğu biliniyor . 24-28 derece ısıda daha ziyade erkek ama 30 derece üstündeki kuluçka ısılarında daha ziyade dişi yavrular oluşuyor. Kış mevsimin su altında hibernasyona ( kış uykusu) girerek geçirirler.

Pazar, Eylül 16, 2007

MAUREMYS CASPİCA


ÇİZGİLİ KAPLUMBAĞA : M.caspica




Mauremys caspica
Fotoğraflar Eigene Bilder © Fritz Wüthrich


Genel bilgiler :
Mauremys' ler genelde gösterişsiz sade görünüşlü kaplumbağalardır. Boyları 23-18 cm arasında değişebiliyor. Baş boyun ve bacak bölgelerinde sarımsı uzun çizgileri var bu yüzden Türkiye'de Çizgili kaplumbağa olarak anılıyor. Diğer bir tatlı su kaplumbağası olan Benekli kaplumbağa Emys orbicularis cinsi kaplumbağalardan bu çizgileri sayesinde kolayca ayırt edilir

Çok değişik özelliklere sahip sularda yaşayabiliyorlar mesela alkali sular olduğu kadar asidik sularda yada akıntılı derelerde olduğu kadar durgun göllerde ve temiz dağ akıntılarında olduğu kadar kirli açıktan akan lağımlarda yada tuzlu kıyı lagoonlarında bile populasyon kurabildikleri görülmüş. Kaynak aldığım yazıda Mauremys' lerin yazın tamamen kuruyan bazı ufak göletlerde bile devamlıklık sağlayan bir populasyon gerçekleştirdiği yazılıyordu ama bu kurak zamanları nereye kaçarak nasıl geçirdikleri hakkında detaylı bir açıklama verilmemiş. Kuzey bölgelerinde yaşayanlar ise kışı akarsuyun altında çamurda açtıkları yuvalarda hibernasyona ( kış uykusu) girerek geçiriyorlar. Soğuk suda fazla olan oksijeni deri yada ağız içi yolu ile kendilerine yetebilecek miktarda absorbe ederek kullanabildikleri için aylarca su yüzeyine çıkma ihtiyacı duymuyorlar.Yaşam süresi 20 yıl olarak belirtiliyor ama tespit edilmiş en uzun yaşam süresi sadece 17.6 yıl. 100 yıl yaşam süresi olan emys lere göre oldukça kısa bir süre.

Mauremys' lerin beslenme rejimlerini ipliksi yosunlar , su bitkileri , su böcekleri su yumuşakçaları ,ufak balıklar ,kurbağa yavruları oluşturuyor.
Yumurtlayarak çoğalıyorlar , yaklaşık olarak 25*38 mm boyutlarında olan yumurtalarını su kıyılarındaki kumluk bölgelere gömüyorlar kuluçka dönemi 65-75 gün sürüyor. Diğer tüm kaplumbağalar gibi dişilerde annelik güdüleri yok.

MAUREMYS TÜR ve ALT TÜR SIRLAMASI
Ağır ve karmaşık bir konu :)

Mauremys cinsi kaplumbağalar 4 türe ayrılırlar. Bunlardan ikisi Mauremys caspica ve Mauremys leprosa tüm Akdeniz kıyıları ve güney batı asya bölgelerinde geniş bir alanda yayılmıştır Diğer 2 Mauremys ise türü ise Akdeniz bölgesi dışında yaşayan ender raslanılan türlerdir Mauremys japonica (the japanese turtles ) ve Mauremys nigricans (Asian yellow pond turtles) , M. leprosa'nın belirlenmiş bir alt türü yok buna karşın M.caspica'nın tespit edilmiş 2 alt türü var M.caspica caspica ve M.caspica rivulata
Bu M.caspica'ya ait 2 alt türde Türkiye coğrafyasında bulunmaktadır


* Mauremys (Gray, 1869)
** Mauremys caspica (Gmelin, 1774)
*** Mauremys caspica caspica
*** Mauremys caspica rivulata (Valenciennes, 1833)
** Mauremys leprosa ( Spanish turtles) (Schweigger, 1812)
** Mauremys japonica ( the Japanese turtles) (Temminck and Schlegel, 1835)
** Mauremys nigricans ( the Asian yellow pond turtles) (Cantor, 1842)

Yıldızların manası : * Cins ** Tür *** Alt tür


Yazar notu :
Yazıma kaynak aldığım Toertoise Trust'taki taksonomik bilgiler yukardaki şekildeyken ITIS de bu sıralamaya yeni bir alt tür daha eklenmiş

* Mauremys iversoni (Pritchard and McCord, 1991


Ayrıca M.nigricans içinde M.mutica ( yellow pond turtle) ismi kullanılmış.
Gene diğer bir NBCI taxonomy browserde ise sıralama oldukça değişiyor

Mauremys
* Mauremys annamensis (Siebenrock 1997)
* Mauremys cf. annamensis
* Mauremys caspica
(Gmelin, 1774)
* Mauremys iversoni
* Mauremys japonica
(Temminck and Schlegel, 1835)
* Mauremys leprosa
( Spanish turtles) (Schweigger, 1812)
* Mauremys megalopechala
* Mauremys mutica
** Mauremys mutica kami
* Mauremys pritchardi (McCord 1997)
* Mauremys reevesi (Gray, 1831) (Reeves's turtle)
* Mauremys rivulata
(Valenciennes, 1833)
* Maureny sinensis

Görüldüğü üzere liste epey çoğalmış üstelik E. m. rivulata alt tür olarak değil tür olarak gösterilmiş.

Bir ispanyol sitesi ise Tortoise trust ın dünyaca ünlü kaplumbağa uzmanı A.C. Highfield in yazısında tespit edilmiş alt türü yoktur dediği M. leprosa 'ya tam 8 alt tür vermiş. Tümünün tarihi 1996

Mauremys leprosa leprosa (SCHWEIGGER, 1812)
Mauremys leprosa atlantica (SCHLEICH, 1996)
Mauremys leprosa erhardi (SCHLEICH, 1996)
Mauremys leprosa marokkensis (SCHLEICH, 1996)

Mauremys leprosa saharica (SCHLEICH, 1996)
Mauremys leprosa vanmeerhaeghei (BOUR, 1998)
Mauremys leprosa wernerkaestlei (SCHLEICH, 1996)
Mauremys leprosa zizi (SCHLEICH, 1996)


Muremys tür ve alt tür sıralaması bir çok kaplumbağa taksonomik sıralaması gibi henüz oturmamış. Her yerde başka bir sıralama var ve alt tür sayısı sürekli çoğalıyor . Bu iş bazen fazlaca dallanıp budaklanıyor çözülmez anlaşılmaz içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Hani neredeyse Antalyada yaşayan su kaplumbağası başka alt tür Marmarista yaşayan su kaplumbağası başka bir alt tür kabul edilecek. Sıralama listesi yazının bulunduğu siteye , sıralama yapan kuruma hatta yazıyı yazan uzmana göre sürekli değişip duruyor. Bizde saç baş yoluyoruz. Nereyi baz alacağız hangisi kabul edilmiş son sıralama anlamak oldukça zor.

İsimlerin genel kullanımlarını özellikle İngilizceden türkçeye tercüme etmedim orjinal haliyle olduğu gibi bıraktım yani direk bir tercümeyle sarı asya göl kaplumbağası filan demedim.

pond : ufak göl, yapay göl , gölet , havuz
Yellow : Sarı


Mauremy leprosa (Spanish turtles)




Mauremys japonica


Yaşam Bölgeleri :

*M.caspica caspica Türkiyenin İç Anadolu , Doğu Anadolu bölgesinden İran Irak Suriye İsrail ve Suudi arabistana kadar yayılıyor
*M.caspica rivulata ise Türkiyenin batı bölgeleri Trakya, Güneydoğu Avrupada Yunanistan Bulgaristan dan Lübnan ve İsraile kadar yayılıyor
*M. leprosa İspanya Portekiz gibi avrupa ülkeleri ile Fas Cezayir Tunus Libya Senegal Niger gibi kuzey batı Afrika ülkelerinde görülebiliyor
*Mauremys japonica adından da anlaşıldığı gibi japonyada görülüyor olsa gerek ama bilgi verilmemiş
*Mauremys nigricans gene hangi ülkelerde yayıldığına dair bir bilgi verilmemiş Güney Doğu Asya denilmiş