KAPLUMBAĞA KURALLARI

Herşeyden önce bilmelisiniz ki kara kaplumbağaları yavru iken çok sevimlidirler ama sizi uzun süre eğlendiremezler. Onlar sakin ürkek sürekli saklanmak uyumak isteyen , evcilleşmeyen size alışmayan canlılardır.Bunu bilerek bu işe başlamalısınız. Eğer birgün sıkılırsam nasılsa biryerde doğaya salarım diyerek başlarsanız büyük bir hata yaparsınız , çünkü bir süre evde bakıldıktan sonra tekrar vahşi doğaya uyum sağlamaları kolay olamıyacaktır. Hem serbest bırakmak için onun için doğru olan yaşama yerini bulmanız lazım , herhangi bir yerde doğaya bırakmak onun için uygun olmaz.

KAPLUMBAĞANIN YAŞAMA ALANI : TERRARYUM

İlk iş evde onun için mümkün olan en büyük yaşama alanını yapmak olmalı. Ahşap kullanmak en iyisi cam uygun değil. 50*70*25 den daha ufak boyutlarda olmasın. Terraryumun en altına eğer isterseniz ısı yalıtım için beyaz köpük bir tabaka koyabilirsiniz. Köpüğün üstünde en az 5 cm toprak olmalı. Bahçe toprağı çamur olur sakın kullanmayın. Poşetlerde torf diye satılan hazır topraklar en iyisi. Toprak nemli olmasın kaplumbağayı terraryuma koymadan bir kaç gün önce toprağı koyun kurusun.

Terraryum içinde birde ufak bir kapalı yuva yapmalısınız kaplumbağa gece onun içinde hafifçe toprağa gömülerek uyuyacak. En gerekli şeylerden biride ısınma lambası bu çok önemli. Kaplumbağalar soğuk kanlı oldukları için dışardan ısı almak zorunda ve sabah uyanınca gece vücut ısısını kaybetmiş olur.İlk önce bu ısıyı yerine koyması lazım doğada her sabah uyanınca ilk iş aynı güneşlenme bölgelerine giderek güneşte ısınıyorlar. Biz evlerde bu iş için lamba kullanmalıyız. Her sabah otomatik olarak yanan bir ısınma lambası olması lazım ki uyanınca gidip altında ısınsın ve ısı dengelemesi yapsın. 40-60 watt softone bir lamba 15 -20 cm mesafeden kaplumbağanız için yeterli gelecektir.Kaplumbağa bir süre ısındıktan sonra artık dolaşmaya ve yiyecek aramaya hazırdır.

Terraryumun bir köşesinde derinliği az bir su kabı mutlaka olmalı. Kaplumbağalar sık olmasada su içerler. Yuvaya süs ve benzeri kaplumbağanın tırmanabileceği şeyler koymayın çünkü tırmanacağım derken düşer ve ters döner. Kara kaplumbağaları ters düşünce kolayca düzelemiyorlar. Yükselti koymayın ama onun düşmesine engel olacak bir şekilde tasarlanmış inişli çıkışlı rampalar yapabilirsiniz. Enerjisini bir şekilde harcaması lazım

BESLENME

Kara Kaplumbağaları otçul canlılardır asla et , peynir yada yumurta sarısı gibi ağır ve yağlı hayvansal protein vermemelisiniz. Bu tür beslenme böbreklerinde sorunlara ve ölümlerine yol açıyor. En kısa anlatımıyla doğru beslenme şekli vahşi doğada ne yiyorsa evdede aynı beslenme rejimine devam etmesidir.Evlerde en kolay ve en çok yapılan yanlışlık nasılsa yeşillik yer diyerek onu sürekli marul ve kıvırcıkla yada şarküteri sebzeleriyle beslemektir.Kaplumbağalar marul ve kıvırcığı afiyetle yerler ama bu 2 sebzede de kendisi için gerekli olan kalsiyum ve gerekli mineraller çok az bulunur ve bu eksiklik bir süre sonunda kaplumbağada büyük sorunlar yaratacaktır.

Kalsiyum kaplumbağa kabuğu ve kemik yapısı için çok önemli.Kalsiyumu yediği otlardan almak zorunda.Bu konuda önemli olan nokta besin yolu ile hem kalsiyum almalı hemde kalsiyumu işe yaramaz hale getirecek diğer bazı maddeleride ( mesela fosfor , phytic asit ve oxalit asit gibi ) almamalı. Besinlerinde kalsiyum / fosfor için en ideal oran 2/1.Onun için en yararlı besinler kalsiyum ve lif yönünden zengin otlar.Fasulye ve bakla içerdikleri yoğun protein ıspanak yada lahana ise içerdikleri piktic ve oxalit asit gibi kalsiyum engelleyici maddeler nedeniyle uzun süreli beslenmelerde zararlı. Şeker içeren meyveler önerilmiyor ve turunçgillerde kesinlikle yasak.

Kaplumbağalar için yararlı otlar ve besinlerden bazıları şöyle

Karahindibağ
Adi çayır yoncası
Roka
Tere
Maydonoz
Havuç
Gül yaprağı ve çiçeği
Sarı beyaz renkli çiçek ,yaprakları
Japon gülü çiçeği
Gülhatmi çiçeği
Asma yaprağı
Dut yaprağı
İncir yaprağı

ve takviye olarak Sera marka özel Kara kaplumbağası yemi Sera Raffy Vital

KAPLUMBAĞA İLE YAŞAMAK

Hiç aklımda yokken ilk kaplumbağamı aldım eve geldim.Eski bir akvaryumum vardı 70*35*25 boyutlarında , onun içinde ona basit bir yuva yaptım. Daha henüz kaplumbağa hakıında hiç birşey bilmiyorum.İnternete girdim ve araştırmaya başladım bir çok şeyi internetten yerli yabancı sitelerden öğrendim. Özellikle yabancı sitelerde kaplumbağa ile ilgili çok doğru ve yeterli bilgiler buldum.İşin acı tarafı bizim ülkemize has bu kaplumbağa hakkında ki bilgileri ingilizlerden öğrenmekti.Bu konuda yazışabileceğiniz yerli pet forumları var ama ciddi bir Türkçe bilgi sitesi yok.İngilizin hayat bakışıyla Türkün hayata bakışı arasındaki fark işte burada.Adamlar herşeyi kurcalıyor hiç bir noktaya boş vermiyorbiz ise onlardan görene kadar hiçbir konuyu önemsemiyoruz.Konu ile ilgili amatör bazı kişiler ufak tipte siteler yapmış olsalarda bu konuda ciddi kalıcı bilimsel Türkçe bir bilgi kaynağı mevcut değil.Ama biraz oradan biraz buradan derken sonunda kara kaplumbağası hakkında yeterli bir bilgiye sahip oldum.
Her canlı gibi onunda kendine özgü yaşam özellikleri ve gereksinimleri var.Eğer alt tarafı bir kaplumbağa , onu bir kutuya koyarım ve yeşillik ile beslerim bir köşede yaşar gider derseniz yanılırsınız çünkü bir süre sonra kaplumbağanızın rahatsızlanması ve ölmesi kaçınılmazdır.Kaplumbağa ile birlikte yaşamayı öğrenmemiz gerekiyor.
Ona evinizin bir köşesinde ayırabileceğiniz en büyük hacimde bir yaşama alanı -terraryum -yapmanız gerekiyor.Doğru besinler ile beslenmesini , yaşamı için gerekli vitamin ve mineralleri almasını ve düzenli güneş ışığı görmesini sağlamanız çok önemli .Bu konuda titizlenmelisiniz çünkü eğer hasta olursa tedavi edilmesi çok daha zahmetli ve güç.

BAŞLANGIÇ NOKTAM

Benim kaplumbağa hikayem 2005 yılının 14 kasımında başladı.Bir sohbet esnasında en az 20 yıldır canlı kaplumbağa görmediğimden söz etmiştim .Bu sözümün üstünden çok geçmeden bir kafes içerisinde aniden karşılaşıverdim kaplumbağalarla.8-9 Kadar kaplumbağa kasım ayının soğumaya başlayan havasında bir kafes içinde kabuklarına çekilmiş uyumaya çalışıyorlardı.Öylesine ufak ve çaresiz gözüküyorlardı ki...Hiç düşünmeden bir tanesini alıverdim. Piko..İlk günler niye 2 tane almadım diye kızıyorum kendime daha sonra doğru birşey yaptığımı düşünmeye başladım başka kaplumbağa almamaya karar verdim. Bu kararımı ilk bahar aylarında Spike ile karşılaştığım an bozdum. Öylesine ufak ve diğerlerinin yanında öylesine koyu renkliydi ki dayanamayarak onuda aldım.

2005 yılı 14 kasım günün den önce kaplumbağa hakkında kabuğu olduğundan ve yavaş yürüdüğününden başka hiçbirşey bilmiyordum. İlk önce internete daldım karşıma çıkan forumları okumaya başladım , daha sonra diğer forum üyeleri ile yazışmaya ve yabancı siteleri dolaşmaya başladım ve hemen anladım ki kaplumbağa bakmak öle basit bir olay değildir.Eğer işin tam doğrusunu yapamazsanız masum ve çaresiz kaplumbağa daha siz hiç birşey anlayamadan sıkıntı çekerek ölüyor.

Kaplumbağa ya bakmak için çok özel bir sevgi şart ama sevgi yetmiyor onun için tahmininizin ötesinde maddi harcama yapmanız ona özel birşeyler hazırlamanız gerekiyor.Ona uygun bir yaşama alanı ( terraryum ) yapmalıyız , terraryum içinde saklanabileceği kapalı bir mağarası olmalı , ona özel hazırlanmış yemler,vitamin ve kalsiyum takviyesi vermeliyiz , kış günleri için altında ısınabileceği bir ısınma lambası ve güneş ışığı eksikliği için kullanacağımız florasan tipte UVB lambası olması gerekiyor.

KARA KAPLUMBAĞALARIMIZ

Türkiye vahşi doğasında yalnızca bir cins ve bu cinse ait 4 tür kara kaplumbağası yaşıyor.Testudinidae familyasından ve Testudo cinsine ait türler. Testudo Graeca , Testudo Hermanni (Trakya tosbağası) , Testudo antakyensis ve Testudo perses . Bu her 4 tür te yasadışı yollardan toplanarak pet hayvanı olarak yurt dışına kaçırılıyor.Yurt dışı İnternet sitelerinde Türkiyeden geldiği söylenerek pazarlanan çok sayıda Testudo Graeca ve Testudo Hermanni görmek mümkün. Hatta endemik kaplumbağamız olan Testudo graeca anamurensis sağda solda bile çokça bulunmakta. Türkiye doğasına ait kaplumbağalarımızı bu tür saldırılara karşı hep beraber korumamız lazım.

TESTUDO GRAECA

Bu tür Anadolunun Doğu Karadeniz bölgesi dışında Türkiyede Anadolu ve Trakya bölgesinde yaygın olarak yaşamakta ama sayıları gün geçtikçe azalıyor. İsimlerindeki Graeca eki latince de yunan demek ama bu kaplumbağaların coğrafya olarak Yunanistanla bağlantısı yok. Latince isim konulurken kabuklarının üzerlerindeki motifler antik yunan vazolarındaki süslemelere benzetilmiş ve bu isim verilmiş. Bugün dünyada yanlış bir şekilde Greek diye anılmaları bu yüzden.İngilizcede kullanılan genel isimleri ise Mediterranean Spur Thigh Tortoise.Mediterranean Akdenizli demek , Spur mahmuz, Thigh ise but yada uyluk , tortoisede kaplumbağa. Yani Türkçesiyle isimleri Mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası.Çünkü arka bacaklarının but kısımlarında ufacık çıkıntı biçiminde mahmuzları var. En belirgin görsel özellikleri bu.İberalar 25-30 cm e kadar büyüyebiliyor.Otçul bir beslenme rejimi var daha ziyade karahindiba gibi doğada çok bulunan bitkilerle ve boyunun yetiştiği yapraklarla besleniyor.İberanın cinsiyet ayırımının doğru yapılabilmesi için önce cinsel olgunluğa erişmesi lazım.Erkeklerin kuyruğu dişilere göre daha uzundur sağa yada sola doğru kıvırarak tutarlar ayrıca erkeklerin alt kabukları içe doğru göçük olur .Türkiye coğrafyasında bu türe ait 4 alt türün yaşadığı tespit edilmiş

1-Testudo graece ibera
2-Tesatudo graeca anamurensis
3-Testudo graeca antakyensis
4-Testudo graeca armenieca

Bu 4 alt türün en yaygın görüleni Testudo graeca ibera. Diğer alt türler ise bölgesel olarak bulunuyor mesela Testudo graeca anamurensis sadece anamur bölgesinde yaşayan endemik bir alt tür

Testudo graeca iberanın Mahmuzları

TESTUDO HERMANNİ

Bu tür Avrupada yaşıyor bu yüzden Türkiyede yalnızca Trakya bölgesinde bulunuyor. Türkiyede Trakya tosbağası denilen kaplumbağalar işte bunlar. Hermanni kaplumbağalarının kuyruk uçlarında huni biçin bir uç bulunuyor ve arka ayaklarında mahmuzları yok bu yüzden onları görsel olarak kolayca Graeca'lardan ayırabiliririz. Ama elimize almadan bu farkı anlamak uzmanlık isteyen bir iş. Üst kabuklarıda Graeca'lara göre daha zayıf. Kısaca bahsedersek bu Testudo Hermanniler de kendi aralarında 2 alt türe ayrılıyor Doğu Avrupa da yaşayan Hermannilere Testudo Hermanni Boettgeri ve Batı Avrupada yaşayan Hermannilere ise Testudo Hermanni Hermanni deniliyor. Ülkemizde yaşayan tek Hermanni alt türü Doğu Avrupa türü olan Hermanni Boettgeri ler.

TÜRKİYE'DEKİ KAPLUMBAĞALAR

Dünya üzerinde çok çeşitli kaplumbağalar yaşıyor olsa da Türkiye Doğasına ait yalnızca 10 farklı tür var. Bu türlerin 4 tanesi kara kaplumbağası 6 tanesi de su kaplumbağası. Kara kaplumbağalarının tümü Testudinidae familya'sının Testudo cinsine ait türler Bu 4 kara kaplumbağası türünden en yaygın olanı Testudo graeca ülkemizde 4 farklı alttür olarak görülebiliyor.

Kara kaplumbağaları

1-Testudo graeca Linnaeus 1758
>>1.1 - Testudo graeca anamurensis Weissinger 1987
>>1.2 - Testudo graeca armenieca Chkhikvadze ve Bakradze 1991
>>1.3 - Testudo graeca ibera Pallas 1814
>>1.4 - Testudo graeca terrestris Forskal 1775

2-Testudo hermanni Gmelin 1789
>>2.1- Testudo hermanni boetgeri

3-Testudo antakyensis Perala 1996
4-Testudo perses Perala 2002


Su kaplumbaları

Doğamız da görülebilen 6 farklı su kaplumbağasının 2 tanesi deniz kaplumbağası diğer 4 ü ise tatlı su kaplumbağasıdır. Trionyx triunguisi hem tatlı hem tuzlu suda yaşayabilse de ben daha ziyade tatlı su kaplumbağaları içinde sayıyorum. Dalyan da turistlerin beslediği kaplumbağalar işte bu Trionyx triunguisi' ler.
Deniz kaplumbağaları Cheloniidae familyasına ait 2 farklı cins Caretta caretta ve Chelonia mydas. Tatlı su kaplumbağaları ise farklı familyalardan geliyor Emys'ler
Emydidae familyasına , Mauremys 'ler Geoemydidae familyasına , Trionyx ler ve Rafetus' lar ise Trionychidae familyasına ait.

1-Caretta Caretta Linnaeus 1758 (Sini kaplumbağası)
2-Chelonia Mydas Linnaeus 1758 (Yeşil kaplumbağa)
3-Mauremys Caspica Linnaeus 1758 (Çizgili kaplumbağa)
4-Emys Orbicularis Gmelin 1774 (Benekli kaplumbağa)
5-Rafetus Euphraticus Daudin 1802 (Fırat kaplumbağası)
6-Trionyx Triunguisi Forskal 1775 (Mısır kaplumbağası)

PİKO ve SPİKE (Testudo greaca ibera)

Piko ve Spike

Spike

Piko