Salı, Haziran 06, 2017

Yangtze Giant Softshell kaplumbağası (Rafetus swinhoei) Son durum !

Olmuyor....
Bir tükenişin daha eşiğindeyiz malesef...
Yangtze Giant Softshell kaplumbağası (Rafetus swinhoei)  için yapılan tüm suni dölleme çabaları başarısız kalıyor. ...

http://kaplumbaa.blogspot.com.tr/2015/06/yangtze-giant-softshell.html. Yazımda bahsettiğim dölleme denemesinde  dişi kaplumbağadan 65 yumurta alınmıştı. Umutlar vardı ama sonra yapılan incelemede hiçbirinin döllenmediği anlaşılmıştı. Nisan 2016 da bu kez başka bir yöntemle bir kez daha denedi ama 2016 temmuz ayında bu çabanın da gene başarısız olduğu anlaşıldı. 2017 yılında gene deneyeceklermiş..

Durumu zorlaştıran başka şeyler var. Daha öncede bahsetmiştim Çinde kalan erkek kaplumbağanın üreme organı  hasarlı.. Yani bu iş doğal yoldan olamaz,  suni döllenme şart. Ayrıca kaplumbağaların bulunduğu  Suzhou hayvanat bahçesi yıkılmış bu yüzden 2016 sonunda başka yere taşımışlar , hatta diğer tüm canlılar gittikten sonra bahçede en son kalan 2 canlı bizim erkek ve dişi kaplumbağa olmuş. Suzhou nun taşındığı yeni yerde kaplumbağaların barınacağı alan ise henüz hazır değil. Bu yüzden kaplumbağalar şimdilik 2017 mayıs ayı itibariyle geçici bir yere nakledilmişler. Esas gölet hazır olunca , bu seferde oraya alınacaklar. Yeni yaşam yerlerine alışmaları , adapte olmaları filan uzun iş.  Anlayacağınız bizim yaşlılara son günlerinde rahat huzur yok. oradan oraya taşınıyorlar

Sonuç olarak Yangtze Giant softshell kaplumbağalarından yavru alınamadı. Şu an sadece 3 tane kaldılar. Vietnamda 1 erkek var Çinde ise 1 erkek bir dişi. Dev kara kaplumbağası Lonesome George dan da tüm çabalara karşı yeni bireyler alınamamıştı.. Onda hiçbir tıbbi müdahele olmamış iş tamamen doğal sürece bırakılmıştı. Fakat bir süre sonra anlaşıldı ki Lonesome george seks defterlerini çoktan kapatmış. DNA açısından ona en yakın oldukları için yaşadığı bölgeye bırakılan dişi kaplumbağalara dönüp bakmamış bile..

Yangtze Giant softshell 'lerde  aynı sona doğru gidiyor. Bir gün malesef sadece tek bir kaplumbağa kaldı diyecekler. Türün o son kalan kaplumbağası da tıpkı lonesome george gibi ikonik bir canlı olarak yaşayacak ve kirlettiğimiz , asla manasını anlayamadığımız dünyayı bize bırakıp göç edip gidecek.

Soyu tükenen canlılar listesine bir isim daha eklenecek. Tüm dünyada 700 - 750 kişi dışında kimse bu listeyi umursamayacak , belki 7000 -7500 kişi bir şekilde duyacak okuyacak ama "bana ne" diyecek , 7- 7.5 milyar insanın ise bu tükenişten haberi dahi olmayacak...

Çarşamba, Ocak 25, 2017

Kaç değişik kaplumbağa var...

Kaplumbağalar ile ilgili sayılara bir bakalım...

Kaplumbağa ailesi 3 ana gurupta toplanıyor. Biz hepsine kaplumbağa diyoruz ama dünya literatüründe bunlar değişik gurup isimleri ile anılıyor.

Kara kaplumbağası (Tortoise)
Su kaplumbağası (Turtles)
Bataklık kaplumbağası (Terrapin)

Peki tüm bu guruplara ait kaç değişik kaplumbağa türü
yada alt türü olduğunu biliyormusunuz ?

Bilim adamları modern tarihin başlangıcı kabul ettikleri MS 1500 yılından bu güne kadar dünya üzerinde  453 değişik kaplumbağanın yaşadığını tespit etmişler.
Bu 435 kaplumbağanın 335 i tür.
Bu türlerin 56 sı politipik miş (polytypic tür , tek olmayan , alt türleri olan tür demek). 
Bu 56 politipik türün toplam 118  de alt türü var.
Böylece geçmişten günümüze var olan değişik kaplumbağa sayısı 453.

Fakat....!
Bu tespit edilen kaplumbağalardan 8 tür ve 3 alt tür yani toplam 11 değişik kaplumbağa gurubu malesef günümüze ulaşamamış , tükenmiş yada yok edilmiş. Örneğin galapagos adalarında yok ettiğimiz kaplumbağa türleri bu sayının içinde.

Sonuç olarak bugün için 327 tür ve 115 alt tür olmak üzere 442 değişik kaplumbağa dünyanın çeşitli bölgelerinde veya denizlerinde yaşamını sürdürmekte.

Bilimsel sınıflandırmada , bir alt şube olan omurgalıların , en çok tehlike altında olan , en çok nesli tükenen canlı gurubu kaplumbağalar. Omurgalılar içindeki diğer guruplar olan , kuşlardan , balıklardan , memelilerden ve amfibilerden çok daha kötü durumdalar

Halen yaşamakta olanlar kaplumbağa türleri içinde birçoğu tehlike altında. Ülkemizdeki Trakya kaplumbağası Hermannilerde bunlara dahil.

Bu durumu rakkamlarla ifade edersek tüm canlıların , yok olma aşamasındaki türlerini listeleyen  ( IUCN RED LİST ) kırmızı listenin 2013 tarihli yayınında 230 canlı türü var ve bunların 135 i kaplumbağa türleri. Bu da demek oluyor ki tehlike içindeki canlı listesinin % 58,7 sini kaplumbağa türleri oluşturuyor. Bir başka açıdan da 335 türden oluşan kaplumbağa ailesininde % 40 ı  tükenme tehlikesi altında demektir.

Çok korkunç bir tablo bu.

Bu sayılar sürekli az çok değişir , çünkü şu yazımda bahsettiğim araştırmalar sonucunda , yok olduğu düşünülen Pinta ve Florena kaplumbağalarına çok yakın DNA taşıyan , hibrit kaplumbağalar bulundu.  %100 o türlerin devamı değiller belki ama soylar çok yakın. 4 ü dişi 32 hibrit Florena ve sadece 1 erkek 1 dişi hibrit Pinta kaplumbağası şu an koruma altında.

Buna karşın Yangtze Giant Softshell kaplumbağası (Rafetus swinhoei) neredeyse yok olmak üzere. Sadece 3 kaplumbağa kaldı. Kırmızı listede ilk sıradalar. Çabalar ve umutlar halen sürüyor..

Sayıların değişimine ilginç bir hikayede Yunnan box Turtle Coura yunnanensis (Boulenger 1906) e ait. 
1940 yılından 2000 yılına kadar bu kaplumbağaya hiç raslanmamış ve hatta 2000 yılı IUNC nin kırmızı listesinde tükenmiş olarak etiketlenmiş.
Derken 2004 yılında bi forumda bu türe ait dişi bir kaplumbağanın fotoğrafı yayınlanıyor ve türünün tespiti için forum üyelerinden yardım isteniyor. Birkaç ay sonrada yetişkin bir erkek kaplumbağa aniden pet ticaretinde boy gösteriyor. Her iki kaplumbağa da derhal yerel uzmanlar tarafında kurtarılıyor ve hemen çoğaltılmaya çalışılıyor. Derken çok az sayıda olsa da yunnan box  kaplumbağaları pet ticaretinde birer birer ortaya çıkmaya başlıyorlar. Sadece birkaç tane olmaları sebebiyle satışı yapılan kaplumbağalar içinde ki en pahalı tür bile oluyorlar.

Piyasaya az da olsa bu türden kaplumbağa girmeye başlaması üzerine hemen bunların nerden yakalanmış olabileceği konusunda bir araştırma başlatılıyor. Ve 2008 yılında ender yaşanan mutlu bir sona ulaşılıyor. Yarım asır boyunca , saklanmayı ve yok olmaktan kurtulmayı başarmış ufak bir koloni tespit ediliyor ve habitatları koruma altına alınıyor..
Artık ne kadar koruyabilirlerse...Şunları yakalasakta iyi paraya satsak diyen aç gözlerin , o habitat üzerinde olduğuna ve uygun fırsat kolladığına eminim.

Yunnan box kaplumbağaları tekrar var olanlar gurubuna geri döndüler ama hala kırmızı listedeler , Yangtze Giant softsehell ' lerin hemen altında 2. sıradalar , sadece etiketleri (E) den (CR) ye döndü o kadar. Çünkü sayıları hala çok az..

Yukarda kullandığım etiketlerin manası şu.
(E) Extinct  ( Tükenmiş )
(CR) Critically Endangered ( Kritik tehlikede )

Bütün bu yazının ve tüm bu kafa karıştıran rakkamların en kısa özetine gelirsek...
Kaplumbağalar büyük bir yok olma riski altındalar. Şu an için tehlike daha ağırlıklı olarak batalık ve su kaplumbağaları üzerinde, özellikle de güneydoğu asya nehirlerinde yaşayan asian box turtle diye bilinen Cuora cinsine ait türler ciddi oranda yok olma sürecindeler. Bu demek değilki dünyanın diğer köşelerindeki terrapinlerde yada deniz veya kara kaplumbağalarında durum iyidir. Neredeyse tüm kara yada su kaplumbağalarında tehlike işaretleri var.
Bir 50 sene sonra emin olun durum faciaya dönecek.

Herhangi bir kaplumbağa ile karşılaşırsanız lütfen bunu düşünün.

Aslında kaplumbağalar risk altındada diğer canlılar iyi durumda mı diyeceksiniz.
Her yerde birileri birşeyleri kurtarmaya çalışıyor.
Bitki yada hayvan tüm canlılar değişik seviyelerde olsa da tükenişe doğru gidiyorlar.
Mikro organizmaları konu dışı tutarak söyledim bunu.. O konuda bilgim yok..

Sanırım şimdilik tükenme tehlikesi olmayan tek bir tür var oda herşeyi tüketen insan.
Bu da çok sürmeyecek gibi gözüküyor ya gerçi..
Sonuç olarak hızla çoğalan bir tek biz varız.
Eh , kapalı bir ekosistemde birşeyin çoğalması demek diğer şeylerin azalması demek oluyor.
Ne kadar çok insan , o kadar az diğer canlılar demek.
Basit bir matematik bu...


Not:
Yardımcı olması açısından aşağıya uluslararası literatürdeki tehlike işaretlerini ve manalarını ekliyorum

Extinct :  Soy tükenmesi
Extinct (EX)  Tükenmiş
Extinct in the Wild (EW)  Doğal ortamında tükenmiş

Threatened :  Tehdit altında
Critically Endangered (CR)   Kritik tehlikede
Endangered (EN)   Tehlikede
Vulnerable (VU)   Hassas

Lower Risk :  Düşük risk
Near Threatened (NT) Neredeyse tehdit altında
Conservation Dependent (CD)   ???
Least Concern (LC)  Asgari endişe

Other categories
Data Deficient (DD)  Yetersiz veri
Not Evaluated (NE)  ???

Perşembe, Ocak 19, 2017

Manny The Selfie Cat



Bugün bir aykırılık yapalım ve ana konumuz dışına çıkalım...Mı ?
Kaplumbağalara sordum , izin verdiler..

Aşağıda gördüğünüz kedi Manny the Selfie Cat  , yanındakiler de kankaları.

Herkes ciddi dursun çekiyorummm !

Ne yaptıysak soldakini ekrana alamadık...!


 


Kankalar bu kadarla sınırlı değil , değişik tür başka kediler köpekler ve hatta 3 lü fotoğrafın en solunda gördüğünüz bi de hamster var.
Bi de weirdbeard the cat var.
Hepsi ve devamı aşağıdaki linklerde.  Çok sayıda enteresan , sevimli fotoğraf var



Değişik ve canlı sever bir aile olsa gerek bu Manny ve kankaların sahibi. Gerçi hepsi aynı kişiye mi ait çözemedim ama büyük ihtimal öyle.
Çok isterdim bende 4 ayaklılardan bir kabilem olsun , hepsi barışık biçimde yaşasın.

Mesela su kuşlarına acaip ilgim var her zaman böyle bir su kenarında değişik tür yüzücü kuşlarım olsun istemişimdir.. Ördek , kaz , kuğu , vahşi kuşlar artık ne olursa.

Vahşi kanada kazları ile insanlar arasında örneklerine rasladığımız dostluklara bayılıyorum. BBC nin earthflight belgeselin de vardı bu tür bir ilişki. Yumurtadan itibaren büyütürsen seni ailesi olarak tanımlıyor ve hep takip ediyorlar.

Ayrıca youtube de yer alan , vahşi kazlar , ana , baba , yavrular maaile hep birlikte tempo adagio yollardan karşıya geçerken , arabaların durup dakilarca kuşların geçişini beklemeleri , familyalar kümeler halinde şehrin otoparklarında çimenlerinde şıpıdık şıpıdık serbestçe dolaşırken , kimsenin kovalamaması , rahatsız etmemesi çok hoşuma gidiyor...

Tabi dünya bu kadar güzel değil biliyorum. Güzelliğin milyonlarca katı çirkinlik ve vahşet var.